‘NEWS komt geen moment te vroeg’, zo klinkt het bij de installatie van de stuurgroep van NEWS in de Centrale Bibliotheek in Den Haag. ‘Het zijn spannende tijden,’ aldus minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Eppo Bruins. ‘Om weerbaar te zijn hebben we een democratische rechtsstaat nodig waarin wetenschap en samenleving sterk met elkaar verbonden zijn.’
Deze week werd de stuurgroep van NEWS geïnstalleerd in het bijzijn van de minister. De stuurgroep bestaat uit een twintigtal vertegenwoordigers vanuit de kennissector en de maatschappij, aangevuld met een aantal experts. De leden dragen als ambassadeurs en adviseurs bij aan de missie en visie van de onafhankelijke stichting (zie leden stuurgroep). Met de installatie en ondertekening van het mission statement is de organisatie van het expertisecentrum nu compleet.
‘Het is belangrijk dat we wetenschapscommunicatie meer gaan erkennen en waarderen’
Postdoctoraal onderzoeker Kayla Green (SYNClab, Erasmus Universiteit) vertelt in haar keynote hoe ze samenwerkt met jongeren aan de vragen en uitdagingen die hen bezighouden. ‘We betrekken hen bij de vraagstelling en bijvoorbeeld ook bij de opzet van het onderzoek.’ Het is dus geen onderzoek over jongeren, maar met jongeren. ‘We willen natuurlijk dat zij er ook iets aan hebben en iets met de inzichten kunnen.’
Om zichzelf scherp te houden en de kwaliteit van kennis te garanderen, werkt Kayla daarom veel samen, onder andere met het Albeda college in Rotterdam. Het is belangrijk om te denken in wederkerigheid bij dit soort samenwerkingen, benadrukt ze. ‘Volgende week doen we daarom mijn promotie nog eens over bij hen op locatie; een maatschappelijke verdediging.’
Bij gedegen wetenschapscommunicatie komt meer kijken dan een goed plan. Het gaat er ook om dat het erkenning en waardering krijgt. ‘Ik heb er tijdens mijn promotie misschien niet altijd bij stilgestaan, maar de steun die ik heb gekregen vanuit ons team is essentieel.’ In andere woorden: wetenschapscommunicatie doe je niet alleen: het is team science. ‘Het is belangrijk we dit ook echt bij de erkennen en waarderen discussie gaan betrekken.’
‘We moeten de wetenschap democratiseren’
Tijdens het panelgesprek reflecteren lector en hoogleraar Gera Nagelhout (Avans Hogeschool en Maastricht University), voorzitter van ZonMw Arfan Ikram (NWO) en minister Eppo Bruins op het belang van de missie van NEWS. ‘Ervoor zorgen dat wetenschappelijke kennis toegankelijk en beschikbaar is, dat is een ding’ stelt Gera. ‘Maar daarmee zijn we er nog niet. We benutten nog lang niet de hele kenniscyclus als het gaat om het betrekken van anderen bij onderzoek.’
In alle onderdelen van het onderzoeksproces, van het vaststellen van de onderzoeksvraag tot het analyseren van gegevens, kan interactie met je doelgroep van grote waarde zijn, zo ziet ook Arfan. ‘Het is belangrijk dat we mensen betrekken, ook bij het proces van wetenschap.’ Volgens hem ligt er in de wetenschapscommunicatie nog vaak de nadruk op de uitkomsten en op zekerheid. ‘Dat terwijl we allemaal weten dat twijfel en het oneens zijn met elkaar essentiële eigenschappen van de wetenschap zijn.’
Onderzoekers kunnen bovendien veel meer openstaan voor de ideeën van niet-wetenschappers, zoals voor hun observaties of inzichten. ‘Dan werkt de wetenschap ook voor hen,’ stelt Gera. ‘We moeten de wetenschap democratiseren.’ Het stimuleren van de verbinding met de samenleving, in de vorm van tweerichtingsverkeer, is een van de uitgangspunten van NEWS die ze daarom extra wil benadrukken.
‘Hadden we NEWS maar gehad tijdens corona‘
Op de vraag waar een betere verbinding tussen wetenschap en samenleving van meerwaarde zou zijn, heeft Arfan een pasklaar antwoord: ‘Hadden we NEWS maar gehad tijdens corona! De wetenschappers zagen toen terecht de grijstinten en waren het met elkaar oneens. Daartegenover had de politiek zwart-witte antwoorden nodig. Het is heel moeilijk om van grijs naar zwart-wit te gaan en juist in dat gesprek ging het vaak mis.’
Voor de toekomst van NEWS voegt de minister daaraan toe dat hij hoopt dat NEWS uit zal groeien tot een belangrijke vraagbaak voor de hele waaier, van mbo tot universiteit. ‘Ik zie hierin echt een nieuwe manier om te kijken naar de relatie tussen wetenschap en samenleving en ook een waardoor de burger, en dus ook de belastingbetaler, zich nog meer gaat beseffen dat de wetenschap er voor ons allemaal is.’
Meer over de organisatie en stuurgroep van NEWS vind je hier.
Foto’s door John Dijkgraaf