Het Nationaal Expertisecentrum Wetenschap en Samenleving (NEWS) wordt partner van het Netherlands Reproducibility Network (NLRN). NEWS en NRLN gaan zich samen inspannen om de reproduceerbaarheid van onderzoek vaker onderdeel te maken van de communicatie over wetenschappelijk onderzoek.
Herhaling van onderzoek is essentieel voor betrouwbare wetenschap, maar krijgt in de praktijk nog te weinig aandacht. De nadruk ligt vaak op ontdekkingen, niet op verificatie van onderzoek. NRLN en NEWS willen dat samen veranderen. NLRN verbindt universiteiten, UMC’s, hogescholen en andere organisaties die werken aan reproduceerbaar onderzoek. Zo leren partners van elkaar en versnellen ze samen de overgang naar meer reproduceerbaar onderzoek.
Realistischer beeld wetenschap
‘We moeten naar een realistischer beeld van wetenschap,’ zegt Sicco de Knecht, directeur van NEWS. ‘Daar hoort bij dat de wetenschap aan de samenleving laat zien hoe kennis stap voor stap wordt opgebouwd en gecontroleerd. Wetenschap is geen reeks spectaculaire ontdekkingen, maar een zorgvuldig proces van herhaling, toetsing en consensusvorming. Ook doelgroepen buiten de wetenschap moeten inzicht krijgen in de wijze waarop wetenschappers elkaar controleren en bijsturen.’
Betrekken van de samenleving
Volgens Michiel de Boer, voorzitter van het NLRN is wetenschapscommunicatie daarbij cruciaal. ‘Goede wetenschapscommunicatie kan zelf bijdragen aan de reproduceerbaarheid van onderzoek en helpt om wetenschap toegankelijker te maken voor een breder publiek.’ De Boer: ‘Denk bijvoorbeeld aan citizen science projecten, waarbij onderzoek van beroepswetenschappers wordt herhaald en geverifieerd samen met burgerwetenschappers. Dat schept een robuust en gezamenlijk beeld van hetgeen je samen onderzoekt.’
Maar samenwerking kan ook laagdrempelig stelt de Boer. ‘Het is al heel waardevol om als onderzoeker eens goed bevraagd te worden op je aannames door mensen van buiten de wetenschap. Juist ervaringen uit de praktijk kunnen hele interessante inzichten leveren in hoe je data zinvol kunt analyseren, of welke invloed een proefopzet heeft op de uitkomst.’
Samenwerking
De komende tijd ontwikkelen NEWS en NLRN manieren om onderzoekers en wetenschapscommunicatoren te betrekken bij de gezamenlijke missie. De Knecht. ‘We willen handreikingen bieden om reproductie en replicatie een plek te geven in gesprekken over wetenschap, bijvoorbeeld via expertsessies.’ Michiel de Boer vult aan: ‘Het zijn taaie onderwerpen, maar juist daarom belangrijk om deze toegankelijker en bekender te maken voor.’
Replicatie en reproductie. Hoe zit het ook alweer?
Wat is het verschil tussen replicatie en reproductie? En wat is nu precies het probleem?
Replicatie is het herhalen van (een deel van) een onderzoek. Dit gebeurt veelal door een ander team van onderzoekers dan degenen die het oorspronkelijke onderzoek hebben gedaan – en soms ook pas vele jaren later. Het doel is dan ook om te kijken of een eerder vastgesteld effect zich vaker laat reproduceren.
Bij reproductie wordt alleen de analyse herhaald. De data uit het oorspronkelijke onderzoek (zoals bijvoorbeeld historische bronnen of experimentele meetgegevens) worden dan door anderen geanalyseerd, om te kijken of zij dezelfde conclusies trekken uit dezelfde data.
Alhoewel beide processen van herhaling van cruciaal belang zijn, is het bepaald niet altijd makkelijk om onderzoek te repliceren of een analyse te reproduceren. Zo delen onderzoekers niet altijd voldoende details van de opzet van hun studie en komt er veel specifieke kennis en kunde kijken bij wetenschappelijk onderzoek. Ook delen onderzoekers data lang niet altijd open of slaan het op de juiste manier op, wat reproductie lastig maakt.
Daarnaast zijn er in de wetenschap maar weinig prikkels die aansturen op het herhalen van onderzoek. Veel financiers vragen om innoverende, grensverleggende en bovenal nieuwe voorstellen en ook wetenschappelijke tijdschriften maken maar weinig ruimte vrij voor correcties en verificatiestudies.
Zie ook: Resources – reproducibilitynetwork