Sinds enige tijd is Nederland een online kennis- en netwerkplatform (https://citizenscience.nl) rijker. Het platform, bedoeld om kennis en ervaring binnen het citizen science veld uit te wisselen, is een belangrijk wapenfeit van CS-NL, het netwerk voor iedereen die zich met citizen science (CS) bezighoudt in ons land. ‘Het platform moet een centrale plek zijn voor participatieve en inclusieve wetenschap in Nederland’.
Het vakgebied zit namelijk niet stil. Het CS-NL platform laat ontwikkelingen in het veld zien en verbindt mensen met elkaar. Sümeyye Sahin, communicatiemanager bij CS-NL, vertelt ons meer over CS-NL en het idee achter dit platform. ‘We hopen dat in 2030 het platform een levendig en geïntegreerd onderdeel is binnen de CS-community én het wetenschapsveld’.
Het actief betrekken van publiek
Even terug naar het begin, want CS, of burgerwetenschap, kent verschillende definities en invullingen, door het brede scala aan participatief onderzoek dat er bestaat. ‘Voor ons omvat CS al deze vormen en richt het zich op het actief betrekken van publiek in wetenschappelijke kennis coproductie’.
Het mooie is dat zowel onderzoekers als mensen uit de samenleving dit soort projecten kunnen starten. Daarom hanteert CS-NL geen vaste definitie, maar erkent de vele vormen van CS, passend bij de context waarin het project plaatsvindt. Iedereen met een project of interesse in CS kan zich aansluiten bij het platform.
Aanvulling op wetenschapscommunicatie
CS en wetenschapscommunicatie vullen elkaar mooi aan, omdat ze beiden interactie tussen wetenschap en samenleving bevorderen. Het team van CS-NL: ‘Ze bestaan naast elkaar in een spectrum van betrokkenheid en participatie; sommige projecten betrekken burgers niet, anderen alleen bij de verzameling van data en weer anderen bij het bedenken van onderzoeksvragen. Zo kunnen er dus CS-projecten ontstaan die volledig door de gemeenschap gestuurd zijn’.
CS hecht veel waarde aan tweerichtingsverkeer tussen wetenschap en samenleving. ‘De wetenschap kan namelijk ook veel leren van de samenleving’. Daarvoor is duidelijke communicatie, betrokkenheid en dialoog nodig. Daarom werkt CS-NL ook graag samen met partners uit het wetenschapscommunicatieveld, ‘om kenniscreatie open, inclusief en participatief te maken’.
Structurele ondersteuning van CS
CS-NL is officieel sinds mei 2024 van start, maar daar ging een aardig proces aan vooraf. ‘In 2019 werd een eerste CS-werkgroep opgericht binnen het Nationaal Programma Open Science. Deze werkgroep schreef het rapport Kennis en Krachten gebundeld: Citizen Science in Nederland en op basis daarvan is ons netwerk opgericht en gefinancierd’.
Na een soft launch in 2022 bestaat het netwerk door een grote impuls van Open Science NL nu officieel een jaar. ‘Onze missie is om een ondersteunend ecosysteem op te zetten voor open en participatieve processen voor kenniscreatie.’ Daarvoor organiseert CS-NL onder andere netwerkactiviteiten en werkgroepen, zoals de jaarlijkse CS-NL netwerkdag, of de Nationale Citizen Science Expo (waar je trouwens nog tot eind mei voorstellen voor sessies voor kan indienen).
‘En nu hebben we dus ook een kennisplatform en een community hub voor leden om kennis en ervaringen te delen’. Dat doet Sümeyye niet alleen, maar samen met netwerkcoördinator Margaret Gold, community manager Anouk Spelt en kenniscoördinator Maya van den Berg.
In één oogopslag een beeld van het CS-landschap
Het platform van CS-NL is gemaakt om projecten, hulpmiddelen en trainingen rond CS te delen: voor de community en door de community. Er bleek namelijk tijdens de eerste CS-NL Netwerkdag in 2022 een grote behoefte te zijn aan een plek waar in één oogopslag te zien is wat er allemaal in Nederland aan CS gebeurt.
Iedereen van de CS-community, van professionele en vrijwillige onderzoekers tot actieve burgergroepen en organisaties uit de samenleving, kunnen hier gebruik van maken. ‘Het platform is natuurlijk nog niet klaar en volop in ontwikkeling. We ontwikkelen het niet alleen met ons team, maar krijgen ook input van onze leden. Zo is er de wens om een landkaart te maken met alle projecten, organisaties en initiatieven in Nederland erop die bezig zijn met CS’.
Blik op de toekomst
Het team van CS-NL hoopt dat in 2030 het platform geïntegreerd is in zowel de CS-community, als het Nederlandse wetenschapsveld. ‘Want veel hulpmiddelen uit de wetenschapscommunicatie zijn ook zeer relevant voor CS’. De focus licht echter niet alleen op Nederland. In de toekomst zal het platform ook verbonden zijn aan het Europese platform voor CS, zodat Nederlandse projecten ook zichtbaar zijn in Europa. ‘Het platform moet een centrale plek zijn voor participatieve en inclusieve wetenschap en een rol spelen zowel Nederland als daarbuiten’.
Wil jij ook onderdeel uitmaken van het CS-NL platform? In dit onboarding document lees je stap voor stap hoe je je aanmeldt op het platform en een profiel voor jezelf en/of je organisatie aanmaakt.